Historia Żaka

Maurycy Buszko

18 maja 1959 r. jest uznawany jako data rozpoczęcia działalności Studenckiego Radia "ŻAK" Politechniki Łódzkiej. Początkowo radiowęzeł obejmował swym zasięgiem tylko jeden dom studencki (obecny III D.S.) i był agendą Zrzeszenia Studentów Polskich. Jednym z pierwszych pracowników Radiowęzła był Stanisław Żak, ale to nie od jego nazwiska pochodzi obecna nazwa Radia. Nie wiemy w jakich warunkach i na jakim sprzęcie pracowali pierwsi Żakowcy.

Andrzej Mela

W 1966 roku Koledzy Aleksander CieślakWitold Krawczyk własnoręcznie wykonali pierwszy stół mikserski.  W tym samym czasie radiowęzeł przeprowadził się do nowych pomieszczeń, w których mieściło się jedno studio. W tym okresie zyskał nazwę Studio Radiowe "ŻAK" i objął swoim zasięgiem całe Osiedle Akademickie P.Ł. Wiemy, że pracowano wtedy na takim sprzęcie jak gramofony "Bambino", magnetofony "Szmaragd", radiola typu "Piezoton" itp.

Z chwilą przyłączenia wszystkich domów studenckich na osiedlu P.Ł. wzrosło znaczenie Radia ŻAK. Dotychczas traktowane jako miejsce zabawy kilku czy kilkunastu studentów, teraz stało się ważnym ośrodkiem przekazu dla ponad 2 tys. mieszkańców osiedla. Zaczęły się nim interesować działające wtedy organizacje. Operowanie żartem, podtekstem i aluzją stało się podstawową metodą pracy radiowej. Pierwszą "próbą ognia" był rok 1968. Jako agenda ZSP ŻAK musiał poradzić sobie z odgórnie narzuconym stanowiskiem wobec wydarzeń na uczelniach warszawskich. Ten pierwszy poważny sprawdzian wobec słuchaczy wypadł chyba dobrze skoro lata 1970-72 to okres wielkiego rozkwitu popularności Radia. W Żaku była wtedy rekordowa liczba pracowników – 102 osoby.

Juwenalia '76

Rok 1974 przyniósł zmianę nazwy na Studenckie Radio "Żak" oraz pierwszy Festiwal Piosenki "YAPA", którego Żak był współorganizatorem. Współpraca ta trwa po dziś dzień. Juwenalia i wszystkie imprezy studenckie mające miejsce w obrębie Osiedla Akademickiego odbywały się przy współudziale i pomocy S.R. "ŻAK", a Żakowcy, oprócz doskonalenia swoich umiejętności na różnego rodzaju zgrupowaniach, czy szkoleniach, również bawili się i wypoczywali w swoim, przesiąkniętym radiową, twórczą atmosferą, gronie. Powoli tradycją stawały się wspólne wycieczki, wakacyjne rejsy, wędrówki po górach, wspólna Wigilia, Sylwester i zloty wszystkich Żakowców co 5 lat. 

Ekipa magazynu WKG

Tę atmosferę aktywnej pracy i dobrego wypoczynku zastał rok 1981. 21 stycznia 1981 r. rozpoczął się na Politechnice Łódzkiej strajk okupacyjny. Dla ŻAKa nastał czas bardzo wytężonej pracy. Z oczywistych powodów stał się bowiem centrum informacji. Niestrudzeni redaktorzy krążyli bez przerwy pomiędzy Uniwersytetem Łódzkim, w którym odbywały się rozmowy z przedstawicielami rządu, a Osiedlem Akademickim P.Ł.

Grudzień 1981 oznaczał zamknięcie wszelkich rozgłośni akademickich. W większości przypadków odbywało się to dość brutalnie, z dużą szkodą dla zawartośći taśmotek radiowęzłów. Żakowcy, ostrzeżeni przez zaprzyjaźnione rozgłośnie, zdążyli wykorzystać podpodłogowe szpary i puste przestrzenie głośników do ocalenia wielu dokumentalnych materiałów.

Rekord - 125 godzin non stop

Po wznowieniu działalności Żak rozwijał się bardzo intensywnie, czego dowodem może być pobicie rekordu w długości emitowanego programu należącego do Radia  ość i samodzielność studenckich radiowęzłów stała się jednak dla ówczesnych władz bardzo niewygodna. Ukazały się rozporządzenia zmierzające do ograniczenia swobody działania radiowęzłów, zostawiające sporą dowolność w ich interpretacji. Niestety władze wielu szkół wyższych podeszły do problemu dość bezkrytycznie. Wśród nich również władze P.Ł.

9 stycznia 1986r. Mariusz Woźniczka w programie zasygnalizował, że z Żakiem jest niedobrze. Obawy nie były bezpodstawne. Władze P.Ł. postanowiły przydzielić do S.R. "ŻAK" Radę Programową wybierającą władze radia, w tym również Redaktora Naczelnego, oraz decydującą o tematyce i charakterze nadawanych przez ŻAKa programów. Mimo wielu pism, rozmów i zebrań, nie udało się dojść do porozumienia z władzami Uczelni. 29.01.1986 r. odbyło się Walne Zebranie Pracowników i Kandydatów ŻAKa, na którym postanowiono warunkowo rozwiązać S.R. "ŻAK". Po programie pożegnalnym trwającym 50 godzin nastąpiły walne zebrania i interwencje. Wznowienie pracy Radia nastąpiło po osiągnięciu kompromisu z władzami PŁ w marcu 1986 roku.

Rok 1992 zapisał się w pamięci Żakowców smutnym wydarzeniem – pożegnaniem Redaktora Naczelnego Andrzeja Łukasiewicza, człowieka, który zrobił wiele nie tylko dla ŻAKa, lecz także dla Uczelni. Zmarł 22.09.1992r.

Andrzej ,,Papaj'' Papajak

W styczniu 1993 Żak był współorganizatorem jednego z koncertów Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Zebrano około 20 mln. złotych.

Od początku swego istnienia Żak odgrywał widoczną rolę w życiu Uczelni jak i w działalności kulturalnej wśród studentów. Współorganizacja takich imprez jak "MORDA", "APSIK", "YAPA" czy przygotowywanie nagłośnienia podczas wielu uroczystości na Politechnice Łódzkiej – oto przykłady działalności Żaka. Żakowcy brali również udział w przeglądach działalności radiowej, podczas których często plasowali się w czołówce. Taśmoteka Radia jest jednym z największych archiwów muzyki studenckiej i turystycznej w Polsce.

Marek Niedźwiecki w koszulce ŻAKa w Wenecji, rok 1977 Marek Niedźwiecki i laski

Wiktor Skrzydłowski, Andrzej Papajak, Adam Kołaciński, Marek Niedźwiecki, Janusz Deblessem, Janusz Graczyk, Tomasz Podwysocki to ludzie, dla których działalność w Żaku stała się początkiem kariery zawodowej i  są podporą rozgłośni radiowych Polskiego Radia.

Osoby działające w Żaku nie pobierają żadnego wynagrodzenia za swoją pracę. Najwyższe organy radia to Zgromadzenie Walne Pracowników S.R. Żak, a następnie Kolegium Redakcyjne.

ŻAK od początku swego istnienia nadawał tylko w systemie radiowęzłowym działającym w domach studenckich Politechniki Łódzkiej, jednak od 1 października 1996 r. nadajemy również na częstotliwości 88,8 MHz. Początkowo nadawaliśmy w eter tylko cztery godziny dziennie, stopniowo zwiększając ilość nadawanych programów. Dokładnie w 9 rocznicę inauguracji naszej stacji w eterze, czyli 1 października 2005 r., zaczęliśmy nadawanie 24-godzinne. Zasięg fal radiowych Żaka obejmuje teren całej Łodzi, jednak idąc z duchem czasu, można nas słuchać także z dowolnego miejsca na świecie za pośrednictwem Internetu. ŻAK istnieje i funkcjonuje dzięki naszej patronce – Politechnice Łódzkiej, oraz dzięki temu, że mimo trudnych czasów dla szkolnictwa wyższego są jeszcze dobrzy ludzie, dla których szeroko rozumiana kultura studencka nie jest rzeczą zbędną i błahą.

YAPA '96

Jesteśmy jedną z nielicznych rozgłośni studenckich, których podstawą jest praca społeczna wszystkich członków. U nas nie usłyszycie żadnych reklam, nasze radio jest również wolne od wpływu polityki. Sporo jest jednak ciekawej publicystyki i oczywiście niebanalnych audycji muzycznych. Każdy znajdzie coś interesującego dla siebie, ale również każdy z Was może tworzyć swój własny program. Jednak ŻAK to nie tylko praca "za sitkiem" czy realizacja emisji. To również organizacja i nagłaśnianie koncertów, realizacja i nagrywanie audycji, praca reporterska i wiele wiele innych! Studenckie Radio ŻAK jest skierowane do słuchacza wybrednego i wymagającego, jednak dla nas to przede wszystkim i niezmiennie od kilkudziesięciu lat wyśmienita zabawa i pełna pasji radość tworzenia, pracy w gronie dobrych przyjaciół.